Za najviši vis Maljena ima priča da se prozvao Kraljev sto po kralju Dušanu koji je tu boravio za vreme jedne bitke sa Ugarima.

Ime polja na Maljenu – Divčibare veoma je staro: pominje se još 1476. godine kao selo u turskom popisu. Narod ime Divčibare tumači kao „devojačke bare’’, što je, po svoj prilici, ispravno.

Za Divčibare se smatralo da u ranijim vekovima nisu imale svojstvo stalno nastanjenog mesta, već da su samo služile za letnji izgon stoke na ispašu i za senokošu. Kao što je rečeno, ime Divčibare po narodnom predanju znači „devojačke bare’’ i nastalo je kao uspomena na devojku-pastiricu koja se nekada utopila u nabujaloj reci Crnoj Kamenici.

Divčibare, koje se zbog svoje neobično povoljne klime sada u najvećoj meri koriste kao mesto za odmor i lečenje, u ranijim vekovima korišćene su za druge svrhe. Zna se pouzdano da je još u rimsko doba preko Divčibara vodio put koji je spajao sadašnji valjevski i užički kraj. Guste šume Maljena tokom vekova su eksploatisane, a na pašnjacima koji su tako nastajali uzgajana je stoka. U staro doba su i Divčibare bile obrasle četinarskom šumom, u kojoj je dominirala smreča, od čijeg je mnoštva ostalo samo nekoliko stabala.

U vreme kada je počeo prvi srpski ustanak vlasnik gotovo celih Divčibara bio je Turčin Deli-aga Serčesma, rodom iz Srebrenice. Od Deli-age divčibarsko polje je kupio je knez Miloš, te su za njegov račun uzgoj stoke na Divčibarama vršili kao čobani seljaci iz valjevskih i užičkih sela.

Blagotvorni uticaj klime Divčibara na čovečji organizam među prvima je zapazio knez Miloš, dolazeći zbog poslova vezanih za tov stoke. Knez je prvi put boravio na Divčibarama jula 1822. godine. Boraveći na planini preko leta, knez se odmarao, okružen lepotom Divčibara, u „gospodarskim kolebama’’, koje su se nalazile na mestu današnjeg poštanskog odmarališta. U blizini je bio izvor hladne planinske vode, prozvan od naroda Knjaz-Miloševa česma.

Avgusta 1925. godine za jednim stolom u kafani, Nedeljko Savić poznatiji kao čika Neđa, kasnije višegodišnji upravnik Divčibara, u razgovoru sa svojim prijateljima je došao na ideju da Divčibare može postati vazdušna banja.

Ubrzo nakon toga, obišli su divčibarski kraj i odluka je pala da se naseobina podigne u delu gde su danas zgrada u kojoj je smeštena prodavnica, pijaca i pekara. Razlog koji je svojevremeno čika Neđa naveo: „Da izaberemo baš ovo mesto rukovodili su nas ovi razlozi: zaklonjeno je od jakih vetrova okolnim visovima; ima u blizini tri izvora vode za piće; ima u neposrednoj blizini tekuću vodu; čovek, čije je imanje, pristao je bez velikog ustezanja da nam isto parče od tri hektara proda.“

Prve zgrade, izgrađene na formu seoskih bačija, već su u leto 1926. godine primile svoje goste. Bile su to tipične seoske brvnare načinjene, sem temelja, u potpunosti od drveta, sa pretencioznim natpisom: vila, u čemu se ispoljio valjevski smisao za humor i vedru pošalicu. Prvi gosti na Divčibarama bile su porodice osnivača.

U prvim godinama postojanja letovališta na Divčibarama sami su se gosti starali o zabavi i razonodi. Preko dana su pravili izlete i upoznavali lepote maljenskih prostranstava ili se kupali i pecali ribu u bistrim vodama Crne Kamenice.

Tako su Divčibare za kratko vreme prerasle od „Valjevske kolonije’’, kako je prvobitno nazivana prvobitna naseobina, u mesto od značaja za odmor ljudi iz drugih gradova, a naročito iz Beograda.

Divčibare su od strane tadašnjeg Ministarstva trgovine i industrije, proglašene za klimatsko turističko mesto.

U periodu od 1926, do 1941. godine Divčibare su se iz godine u godinu sve brže razvijale. Svake godine izgrađivano je po nekoliko vila i bilo je sve više posetilaca koji su svoj odmor provodili na Divčibarama. Pored Valjevaca i Beograđana, iz godine u godinu je bilo stalno povećanje gostiju iz gotovo svih većih mesta Vojvodine, a naročito iz Novog Sada i Pančeva.

Pred ulazak naše zemlje u drugi svetski rat, 1941. godine na Divčibarama je bilo 1116 ležaja.

Interesantno je napomenuti da je po jednoj naredbi Zdravstvenog društva svaki posetilac Divčibara bio obavezan da se podvrgne lekarskom pregledu da bi se ustanovilo da li boluje od otvorene tuberkuloze ili neke druge zarazne bolesti opasne po okolinu. Obolelima, u njihovom interesu i interesu ostalih gostiju, nije dozvoljen boravak na Divčibarama.

Međutim, rat je zahvatio i našu zemlju. Prestalo je korišćenje Divčibara za odmor i oporavak, a svoja okna zatvorio je i rudnik magnezijum-karbonata na Golupcu. Naročito tužan dan za Divčibare bio je 28. jul 1941. godine, kada je nemački okupator, pored popupljenih stanovnika iz Kosjerića i Ražane, pohvatao na Divčibarama grupu seljaka iz maljenskih sela koji su kosili svoje livade i u znak odmazde za jednog svog ubijenog, a drugog ranjenog vojnika u partizanskom napadu prethodnog dana na Bukovima, sve ih streljao, njih 81. Na mestu gde su oni streljani podignut je spomenik posle završetka rata.

Završetak drugog svetskog rata zatekao je Divčibare opustošene. Već 1946. godine odabrana je lokacija za hotel Maljen. Međutim korišćenje Divčibara za odmor i oporavak otpočelo je tek 1947. godine, kada je objekat, koji je sada deo dečjeg odmarališta Pančeva, kao jedina zgrada od koje su stajali svi zidovi i krov, dovršen. Tako je otpočela sa radom gostionica kasnije nazvana Crni Vrh.

Premda su ulagani napori, period od 1946. do 1957. godine karakteriše blag porast smeštajnih kapaciteta. Značaj Divčibara kao mesta sa povoljnim klimatskim uslovima uočen je i od najviših republičkih društvenih organa, te je vlada NR Srbije svojim rešenjem, 29. marta 1949. godine, planinu Maljen, uključujući Divčibare, proglasila turističkim mestom i predelom republičkog značaja.

1952. godine dovršeni su hotel Maljen i vila Narcis sa ukupno 120 ležaja.

Geografski položaj

U centralnom delu planine Maljena, jugoistočno od Valjeva, na udaljenosti od 38 kilometara, nalaze se naselje Divčibare, poznato planinsko turističko mesto i vazdušna banja.

Divčibare su planinsko polje koje se pruža od Crnog vrha, Paljbe i Golupca do Kraljevog stola i Velikog brda.

Vis Stražara deli ovo polje na dva dela: Divčibare u užem smislu, koje čini deo prema Crnom vrhu, Paljbi i Golupcu i Pitomine, koje se pružaju do Kraljevog stola i Velikog brda.

Divčibare preseca rečica Crna Kamenica. Za ovu rečicu vezan je i nastanak imena Divčibara. Po narodnom predanju, u davna vremena, kada je zbog letnje provale oblaka Crna Kamenica odjednom nabujala, u njenim vodama je našla smrt mlada čobanica. Da bi se sačuvao spomen na njen prerano ugašen život, planinskom polju je dat stari slovenski naziv Divčibare, što ustvari znači „devojačke bare’’.

Valjevske planine: Medvednik, Jablanik, Povlen i Maljen spadaju u rudne planine i one su završni masivi Dinarskog planinskog sistema u severozapadnoj Srbiji. Venac ovih planina karakteriše to što su one, sa izuzetkom Maljena, tesno međusobno povezane.

Maljen se odlikuje i svojstvenim reljefom, što je uslovilo povoljne klimatske prilike i raznovrstan i specifičan biljni i životinjski svet na ovoj planini. Masiv Maljena naročito karakterišu dobrim delom očuvane šumske sastojine, među kojima su četinarske šume jedina prirodna šuma ove vrste u severnoj Srbiji.

Geografski položaj Divčibara jeste njegova odlika koja ga čini posebnom turističkom atrakcijom u ovom delu Zapadne Srbije. Divčibare predstavlja kombinaciju čistog, planinskog vazduha i lekovitih banjskih svojstava, mesto za zimske sportove i letnja uživanja, a na nešto manje od hiljadu metara nadmorske visine Divčibare pruža najraznovsniju floru i faunu u ovom valjevskom kraju. Zbog povoljnog geografskog položaja, Divčibare tokom godine ugosti veliki broj posetilaca koji dolaze zbog veoma povoljne klime, koja je ovde tokom cele godine vrlo prijatna, čemu već pomenuti geografski položaj najviše doprinosi.

Iako se često pominje da je Divčibare planina, ustvari je u pitanju polje koje se nalazi na planini Maljen, a koje se zbog svog specifičnog reljefa i geografskog položaja posmatra kao zasebna turistička celina i kao takva se prezetuje svim zainteresovanim turistima koji žele da posete ovu zanimljivu destinaciju i uživaju u svim njenim blagodetima. Turistička atraktivnost Divčibara dolazi do izražaja u turističkoj ponudi Srbije, a ovo mesto je pravi biser Zapadne Srbije i čitavog valjevskog kraja.

Ono po čemu još geografski položaj Divčibara značajno doprinosi njegovoj popularnosti jeste i činjenica da se nalazi u blizini mnogih prirodnih spomenika, i mnogih spomenika kulturno-istorijskih koji svedoče o dešavanjima davno prošlih vremena. Povoljan geografski položaj Divčibara doprineo je i tome da je danas ovo mesto pravi prirodni rezervat, sa velikim brojem raznovrsnih biljnih i životinjskih vrsta, sa značajnim brojem šuma koje čine ovo mesto čarobnim, idealnim za porodični odmor, za dečije ekskurzije, za izlete i obilaske, za sve druge aktivnosti i dešavanja koja se ovde mogu upriličiti.

Geografski položaj Divčibara jeste upravo jedan od razloga zbog koga je Divčibare danas jedno od najposećenijih planinskih mesta u Srbiji. Mnogi posetioci dolaze i iz inostranstva, da se uvere u sve lepote koje Divčibare skriva, a koje su nastale zbog idealnog geografskog položaja, zbog prirodnog okruženja u kome se Divčibare nalaze i zbog svih prirodnih odlika koje imaju. Na jednom ovako malom terenu, od svega 750 hektara toliko lepote i izvrsnosti mogla je stvoriti samo priroda, koja je izgleda ovom valjevskom kraju bila veoma naklonjena